Category: General Astronomy
ක්ෂීරපථය නම්වූ තරු නිහාරිකා පිරිවරා ගත් අති විශාල මන්දාකිණියේ ඉතා කුඩාවූ ස්ථානයක අප සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය පවතින බව අපි දනිමු. අප සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ප්‍රධාන බලවතා වන්නේ සූර්යයා යි. තවද ඊට අමතරව එයට ග්‍රලෝක 08ක් අයත් වේ.
ඒවා පිළිවෙළින් බුධ,සිකුරු,පෘථීවිය,අඟහරු,බ්‍රහස්පති,සෙනසුරු,යුරේනස්,නෙප්චූන් යන ග්‍රහලෝක 08 වේ. තවද මෙය වාමන ග්‍රහලෝක වලින් ද, ඊට අමතරව ග්‍රහක වළල්ලක් මෙන්ම ග්‍රහයන්ගේ උප ග්‍රහයන් ගෙන්ද සමන්විත වෙයි. ප්ලුටෝ,චාරොන්,සෙරස් හා ඒරිස් මෙහි ඇති වාමන ග්‍රහලෝක වේ.
බුධ
මෙය සූර්යයාට ළඟම ග්‍රහයා ය. අවාට බහුළව ඇත. ඉතා තුනී වායුගෝලයක් පවති. උප ග්‍රහයින් නැත.
මෙය සූර්යයාට ළඟම ග්‍රහයා ය. අවාට බහුළව ඇත. ඉතා තුනී වායුගෝලයක් පවති. උප ග්‍රහයින් නැත.
සිකුරු
සූර්යයාගේ සිට 2ට පවති. ඉතා විශාල වායුගෝලයක් පවති. එහි කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වායුව බහුලව පවති. එනිසා හරිතාගාර ආචරණය පවති. මතුපිට උෂ්ණත්වය අධිකය.
පෘථීවිය
සූර්යයාගේ සිට 03 වැනියට පවති. ජීවය පවතී. ජීවය පැවතීමට අවශ්‍ය සියලූ සාධක හොඳින් පවති. උප ග්‍රහයා චන්ද්‍රයා වේ.
අඟහරු
සූර්යයාගේ සිට 04 වැනියට පවති. රතු පාටින් දිස්වෙයි. මීට හේතුව වන්නේ අඟහරු මතුපිට යකඩ ඔක්සයිඩ් (මළකඩ) බහුලව පැවතීමයි. කාබන්ඩයොක්සයිඩ් ඇත. ෆෝබෝස් හා ඩීමෝස් ලෙස උප ග්‍රහයන් දෙදෙනෙකි.
බ්‍රහස්පති
සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ විශාලතම ග්‍රහයා වේ. ඉතා වේගයෙන් භ්‍රමණය වන්නේ ද මොහුය. භ්‍රමණ කාලය පැය 10කි. උප ග්‍රහයන් රාශියක් ඇත. ඒ අතරින් ගැනිමීඩ් උප ග්‍රහයා සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ විශාලතම උප ග්‍රහයා වේ. ඉතා පැහැදිලි රතු පාට විශාල ලපයක් ඇත එය බ්‍රහස්පතිගේ රතු ලපය නමින් හඳුන්වයි. වායුමය ග්‍රහලොවකි. ප්‍රධාන වශයෙන් හයිඩ්‍රජන් (H), හීලියම් (He), යන වායු වලින් සෑදී ඇත.
සෙනසුරු
සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ අලංකාරම ග්‍රහලොව මෙයයි. වළලූ පද්ධතියක් ඇත. තවද සෙනසුරු වායුමය ග්‍රහලොවකි. උප ග්‍රහයන් විශාල සංඛ්‍යාවකි. උදා – ටයිටන්, ඩියෝන්,රිහා
යුරේනස්
සිරසේ සිට අංශක 98ක ඇලවීමක් සහිතව භ්‍රමණය වේ. උප ග්‍රහයන් කීපයකි. ටයිටේනියා, ඒරියල්, අම්බ්‍රයල් ඒ අතර වේ.
නෙප්චූන්
මීතේන් අඩංගු වායුගෝලය නිසා නිල් පාටට දිස්වේ. උප ග්‍රහයන් කීපයක් ඇත. සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ සිසිල්ම භූමිය වන, ට්‍රයිටන් උප ග්‍රහයා ඇත. වායුමය ග්‍රහලොවකි.
ග්‍රහක වළල්ල
අප සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ග්‍රහක වළල්ලක් පවති. මෙහි ග්‍රහක නමින් හැඳින්වෙන විවිධ ප්‍රමාණයේ පාෂාණ කොටස් පවති. මෙම ග්‍රහක වළල්ල අඟහරු ග්‍රහයා හා බ්‍රහස්පති අතර පිහිටා ඇත. මෙහි පරතරය කිලෝමීටර 5503900 පමණ වන අතර පල්ස්,වෙස්ටා හා ජූනෝ යනු එහි ඇති ප්‍රධාන ග්‍රහක 03කි. මෙම ග්‍රහක වළල්ලට ඇතුළතින් ඇති බුධ,සිකුරු,පෘථීවිය,අඟහරු අභ්‍යන්තර ග්‍රහලෝක ලෙසද,මෙම ග්‍රහක වළල්ලට පිටතින් ඇති බ්‍රහස්පති,සෙනසුරු,යුරේනස්,නෙප්චූන් බාහිර ග්‍රහලෝක ලෙසින් ද හඳුන්වයි.
වාමන ග්‍රහලෝක හා ප්ලුටෝ
කලින් ප්‍රධාන ග්‍රහලෝකයක් ලෙස පැවති ප්ලුටෝ මෑතකදී වාමන ග්‍රහයෙක් ලෙස වර්ග කර ඇත. එරිස් ලෙස හඳුන්වන නව ග්‍රහ වස්තුවක් මෙලෙස වාමන ග්‍රහලෝක ලෙස නව වර්ගීකරණයක් ඇති කිරීමට ප්‍රධාන හේතුව විය. මෙහිදී ප්ලුටෝට තම සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ 9වන ස්ථානය අහිමි වී වාමන ග්‍රහලෝක ලෙස හැඳින්වෙන වර්ගයට අයත් වීමට සිදුවිය. තවද මෙහිදී ප්ලුටෝගේ උපග්‍රහයා ලෙස පැවති චාරොන් ද, ග්‍රහක වළල්ලේ විශාලතම ග්‍රහකය ලෙස පැවති සෙරස් ද, අලූතින් සොයාගත් ඒරිස් ද වාමන ග්‍රහලෝක ලෙස කෙරිණි.
මෙම සියලූම ග්‍රහලෝක සූර්යයා වටා ඉලිප්සාකාර මාර්ග වල ගමන් කරයි. තවද මේවාට සූර්යයා වටා සම්පූර්ණ වටයක් ගමන් කිරීමට ගතවන කාලයද එකිනෙකට වෙනස් ය. එපමණක් නොව මීට අමතරව අප සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයද ක්ෂීරපථ මණ්දාකිණිය වටා ගමන් කරයි. මෙම ගමන් කරන වේගය තත්පරයට කිලෝමීටර 200ක් පමණ වන අතර එක් වටයක් ගමන් කිරීමට වසර මිලියන 240ක පමණ කාලයක් ගතවේ.
චන්ද්‍රයා
චන්ද්‍රයා හෙවත් සඳ යනු අප නිවහන වන පෘථීවියේ උප ග්‍රහයාය. එය පෘථීවිය වටා පරිභ්‍රමණය වන එකම ස්වාභාවික චන්ද්‍රිකාව යි. චන්ද්‍රයාගේ භ්‍රමණ කාලය මෙන්ම පරිභ්‍රමණ කාලයද දින 29.5 වන එකම අගයකි. මේ හේතුව නිසා අපට සෑම විටම පෙනෙන්නේ සඳේ එක් පැත්තක් පමණි. චන්ද්‍රයාගේ පෘෂ්ටයේ අවාට බහුල වන අතර චන්ද්‍රයා සතුව වායුගෝලයක්ද නොමැත. වර්ෂ 1969 දී නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන් ඇපලෝ 11 යානය මගින් සඳ වෙත ගොස් ප්‍රථමයෙන්ම සඳ මත පා තබන ලදී. සඳේ උපත පිළිබඳව ද ප්‍රධාන මත 04ක් පැවතුනද, දැනට වඩාත් එයින් වඩාත් පිළිගන්නා මතය වී ඇත්තේ මහා ගැටුම් කල්පිතයයි.
වල්ගාතරු
සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ වල්ගාතරු ලෙස හැඳින්වෙන වස්තූන් විශේෂයක් ද පවති. මේවා ප්‍රධාන වශයෙන්ම ඇතිවන්නේ ඌට් වළාවේ හා කුයිපර් පටියේ ඇති වස්තූන් ගෙනි. අප සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය වටකරමින් යෝධ වළා පටලයක් පවති මෙය ඌට් වළාව ලෙස හැඳින්වේ. තවද නෙප්චූන් ග්‍රහලොවට පිටතින් කුයිපර් පටිය නම් ප්‍රදේශයක් පිහිටයි. මෙම ඌට් වළාව හා කුයිපර් පටිය තුළ කුඩා හිම බෝල වැනි පාෂාණ කැබලි පවති. එම සමහර පාෂාණ කැබලි ඌට් වළාවෙන් හා කුයිපර් පටියෙන් ඉවතට පැමිණ සූර්යයා වටා ගමන් කිරීම අරඹයි. මේවා සූර්යයාට ළං වන විට ඒවායේ තිබූ මිදුනු හිම වාශ්ප වී ගොස් දිගු වල්ගයක් ලෙස දිස් වේ. මෙවිට මෙය වල්ගා තරුවක් ලෙස හඳුන්වයි.
උල්කාපාත
රාත්‍රි කාලයේ අහස නිරීක්ෂණය කිරීමේදී එකවරම කඩා වැටෙන තරු මෙන් ආලෝකය විහිදුවමින් එකවරම නැතිවී යන එළි දැකීමට හැකිවේ. මේවා උල්කාපාත ලෙස හැඳින්වේ. සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ තැනින් තැන පිහිටි කුඩා පාෂාණ කැබලි පෘථීවියේ ගුරුත්වාකර්ෂණයට හසුවී පෘථීවිය තුළට ගමන් කිරීමට පටන් ගනි. මේවා පෘථීවි වායුගෝලය හරහා ගමන් කිරීමේදී ඇතිවන ඝර්ෂණයෙන් දැවී යයි. එවිට මේවායෙන් ආලෝකය විහිදෙන අතර එවිට එය උල්කාපාතයක් ලෙස හඳුන්වයි.
චන්ද්‍රිකා
ග්‍රහලොවක් වටා කක්ෂගත වී පෘථීවිය වටා පරිභ්‍රමණය වන වස්තු චන්ද්‍රිකා වේ. සඳ යනු පෘථීවිය වටා පරිභ්‍රමණය වන ස්වාභාවික චන්ද්‍රිකාවයි මීට අමතරව පෘථීව්ය වටා පරිභ්‍රමණය වන මිනිසා විසින් නිපදවා අභ්‍යවකාශ ගත කළ කෘතිම චන්ද්‍රිකා පවති. මේවා චන්ද්‍රයා මෙන් පෘථීවිය වටා විවිධ වේග වලින් පරිභ්‍රමණය වේ. මෙම චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණය පිළිබඳව ප්‍රථම වරට ලොවට මතයක් ඉදිරිපත් කලේ ලාංකික තාරකා විද්‍යාඥයෙකු වන ශ්‍රිමත් ආතර් සී ක්ලාක් මහතා විසිනි. ලොව ප්‍රථම කෘතිම චන්ද්‍රිකාව ස්පුට්නික් 1 නම් චන්ද්‍රිකාවයි. එය වර්ෂ 1957 දී රුසියාව මගින් ගුවන්ගත කරන ලදී. අභ්‍යාවකාශ යුගයේ ආරම්භයද ස්පුට්නික් 1 අභ්‍යාවකාශ ගත කිරීම සමග සිදුවීය. චන්ද්‍රිකා මගින් ඉටු වන සේවාවන් ද රාශියකි. ලොව පණිවුඩ හුවමාරු කිරීම, කාලගුණික තොරතුරු ලබා ගැනීම, විවිධ ග්‍රහක ග්‍රහලෝක ගැන පරික්ෂණ සිදුකිරීම ඉන් සමහරකි. මෙම චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණය ලෝකයේ පණිවුඩ හුවමාරුව ඉතා ශීඝ්‍ර ලෙස සිදුකිරීමට ඛෙහෙවින් ඉවහල් වී ඇත.
Post a Comment
Post a Comment